Plant besprekingen

Soms gaat een lezing die op onze vereniging gegeven wordt over een specifieke orchideeën familie. Vaak is dit zo interressant dat we om een afschrift van de lezing vragen. En die willen we onze bezoekers natuurlijk niet onthouden.

Maar ook zelf komen we vaak interressante orchideeën tegen waar we wat meer over willen weten. En als onze zoektocht voldoende interressante informatie oplevert, kan je het resultaat daarvan ook op deze pagina vinden.

Op dit moment is deze pagina nog redelijk leeg, maar dat is slechts een kwestie van tijd.

Grammatophyllum – De reuzen onder de orchideeën

Een orchidee van een paar ton, is dat geen specatulair gezicht? Bij het geslacht Grammatophyllum komen zulke zwaargewichten zeker voor.

In totaal zijn er 13 verschillende epifytische soorten, die allemaal in de regio Filippijnen / Indonesië voorkomen. Daarnaast zijn er nog twee soorten op Madagascar die vroeger tot de Grammatophyllums werden gerekend, maar die nu beschreven zijn als Grammangis ellisii en Grammangis spectabilis.

Grammangis ellisii	Grammangis spectabilis	Grammatophyllum elegans
Grammatophyllum kinabaluense	Grammatophyllum martae	Grammatophyllum measuresianum
Grammatophyllum multiflorum	Grammatophyllum pantherinum	Grammatophyllum papuanum
Grammatophyllum ravanii	Grammatophyllum rumphianum	Grammatophyllum schmidtianum
Grammatophyllum scriptum		Grammatophyllum speciosum
	Grammatophyllum speciosum
Grammatophyllum speciosum	Grammatophyllum stapeliiflorum	Grammatophyllum wallisii

De groeiwijze van Grammatophyllums wordt gekenmerkt door de veeltallige vangwortels, wat aangeeft dat ze veel bladmateriaal willen opvangen en dus wel een hapje lusten.

Verder zijn er twee typen pseudobulben: langgerekte ‘stokken’ met heel veel bladeren (waardoor elke pseudobulb afzonderlijk lijkt op suikerriet of een grote Vanda) en in verhouding korte (nog steeds een 60 cm hoor) spilvormige bulben met aan het einde vier tot zes bladeren.

Ondanks de grootte zijn deze orchideeën toch ook aantrekkelijk om te kweken, vooral in tropische gebieden zijn het populaire planten om in de tuin te kweken. Hybriden worden er ook al voldoende gemaakt en kleurvariëteiten zijn ook heel populair en gewild, net als bij elke andere orchideeënsoort.

Een volledig geel exemplaar van Grammatophyllum speciosum moest bij een kweker 3000 US Dollar opleveren, dus dat zegt genoeg...

Verder was een volop bloeiend exemplaar van Grammatophyllum marthae de grote winnaar op een grote tentoonstelling in Japan, prijzengeld: 30.000 US Dollar en een Mercedes... Niet slecht gedaan.

Voor de vensterbank zijn er ook een aantal dwergvariëteiten die heus niet veel groter worden dan een Phalaenopsis, dus mocht je nog een plaatsje hebben op een zonnige warme vensterbank, en je komt er eentje tegen bij een kweker, grijp je kans en probeer eens een Grammatophyllum.

Door John Esseling

Bron vermelding voor afbeeldingen en video
orchidspecies.com
www.orchid-nord.com
green-drop-home.com
orchidsamore.com
honoluluorchid

Rhizanthella gardneri, mooi, bizar en .... ondergronds ....

Bron: zie bronvermelding
Samenstelling: Anton Hogeveen

Fotografie: R. Butler, A.S. George, M. Greeve

Ondergronds

Rhizanthella gardneri is een orchideeënsoort uit West-Australië, die zijn gehele levenscyclus onder de grond doorbrengt, zelfs wanneer deze bloeit. De bloemen blijven tot enkele centimeters onder het grondoppervlak. De plant bestaat uit een vlezige ondergrondse knol, die een bloem hoofd, bestaande uit ongeveer 150 dicht opeengepakte, kleine bloemen produceert. De bloem verspreidt een formalineachtige geur die bestuivers aantrekt, waarschijnlijk termieten.

Een Rhizanthella gardneri capitulum (de kop bevat kleine bloempjes) ontspruiten uit de diep begraven knol.
Fotografie: Dr. Etienne Delannoy

In 1928 onderzocht Jack Trott een vreemde scheur die in de grond van zijn tuin was verschenen waar een zoete geur uitkwam. Toen hij wat grond weghaalde ontdekte hij een kleine witte bloem van ongeveer een halve inch groot. Wat hij ontdekt had was een totaal nieuwe orchideeën soort. De ontdekking zorgde voor zoveel opwinding dat er zelfs een was model van gemaakt werd die een tijd rondtoerde rond de Britse eilanden

Deze ongewone orchidee wordt ernstig bedreigd, met slechts vijftig bekende planten in het wild, in vijf locaties in West-Australië. Vanwege de zeldzaamheid zijn de locaties van de orchideeën geheim. Ze zijn ook zeer moeilijk te vinden.
Drie van de bekende populaties van Rhizanthella gardneri liggen binnen een beschermd natuurreservaat. Een gezamenlijk initiatief werd gelanceerd om deze soort voor de toekomstige generaties veilig te stellen. Een partnerschap tussen de Millennium Seed Bank van de Kew Gardens, Australië Endangered Species Program en Perth Kings Park en de Botanische Tuinen zijn bezig met DNA-fingerprinting en seed-banking van deze zeldzame orchidee in een poging om een kweekprogramma te maken.

Professor Mark Brundrett van de Wheatbelt Orchid Rescue Project zei in een persbericht,
We konden alle hulp gebruiken die we konden krijgen, omdat het vaak vele uren kostte van op handen en knieën zoeken onder struiken om slechts 1 ondergrondse orchidee te vinden!

Parasiet

Fotosynthese is het proces waarmee planten zonlicht gebruiken om water en kooldioxide om te zetten in zuurstof en suikers. Dit gebeurt in chloroplasten - Organellen in plantencellen die de plant hun groene kleur geven. Organellen zijn sub eenheden in cellen met een specifieke functie en bevatten hun eigen DNA.
Wetenschappers speculeren dat chloroplasten afkomstig van vrij levende fotosynthetische microben genoemd cyanobacteriën opgenomen zijn in cellen die uiteindelijk zouden evolueren tot planten. In de loop van de evolutie raakten sommige cyanobacterie genen in chloroplasten verloren of werden naar de kern van plantencellen verplaatst.

In tegenstelling tot de meeste andere planten gebruikt deze orchidee geen fotosynthese voor zijn voedselvoorziening, maar is geëvolueerd tot een parasitaire relatie met een schimmel die in symbiose leeft met de wortels van de Brem struik (Melaleuca uncinata). (Bepaalde soorten schimmels leven in symbiose met een aantal soorten planten - de schimmels zorgen voor de planten met minerale voedingsstoffen en water, en op zijn beurt voorziet de gastplant de schimmels met door fotosynthese verkregen koolhydraten.)
Ondanks dat hij de mogelijkheid om zijn eigen voedsel via fotosynthese heeft verloren, heeft deze ondergrondse orchidee nog steeds de chloroplasten - cel sub-eenheden in zijn genen die in de meeste planten zorgdragen voor fotosynthese.

Genen onderzoek

De meeste planten en algen hebben ongeveer 110 genen in de chloroplast, maar niet al deze genen zijn gecodeerd voor de fotosynthese. Het uitzoeken van de functies van die andere genen is zeer moeilijk in fotosynthese planten. Maar de cellen in de niet-fotosynthese ondergrondse orchidee hebben nog hun chloroplasten en die chloroplasten zullen waarschijnlijk alleen genen bevatten voor andere functies dan fotosynthese. Dr. Delannoy en zijn team hebben de chloroplast genoom van Rhizanthella gardneri onderzocht en ontdekten dat het slechts 37 genen heeft, het kleinste aantal van alle bekende planten. Die 37 genen bevatten de instructies voor de synthese van vier belangrijke plantaardige eiwitten. Deze ontdekking is een belangrijke stap in de richting van het in beeld brengen van het alle functies van chloroplasten in plantencellen, en kunnen nieuwe inzichten bieden in de kritische processen in het leven van planten.

Dr. Etienne Delannoy, de eerste auteur van een wetenschappelijk artikel over Rhizanthella gardneri onlangs gepubliceerd in Molecular Biology and Evolution, vertelde EarthSky,
Ja, dat is echt een geweldige plant! Zo is er een nauwe relatie tussen de orchidee, de schimmel en de Brem struik. Dit gaat zelfs zover dat de zaden van deze orchidee alleen ontkiemen als ze geïnfecteerd worden met een schimmel en dan ook nog eens alleen maar als die schimmel in mycorrhiza is [leeft in symbiose met] de Brem struik. De zaden zijn vlezig wat uniek is voor orchideeën. Ze kunnen worden opgegeten door ratten en nog steeds ontkiemen.

Bron vermeldingen:
Earthsky
Florabase
NOV
Arkive
Orchid Society of Western Australia
Wikipedia
Dailymail